فهرست عناوین
گل ماش یا اکسید آهن زرد یک نوع رنگدانه طبیعی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. این ماده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود، از گذشته تاکنون مورد استفاده قرار گرفته و امروزه نیز در صنایع مدرن جایگاه مهمی دارد. رنگ طبیعی و مقاومت بالای آن باعث شده است که در طیف وسیعی از محصولات، از جمله مصالح ساختمانی، پلاستیک، رنگ‌ها، محصولات آرایشی و حتی در برخی کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.
تاریخچه و نام‌گذاری گل ماش Ochre
گل ماش از دیرباز به عنوان یک رنگدانه در نقاشی، سفالگری و صنایع رنگ‌سازی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. نام این ماده از شباهت رنگ آن به گل رس یا خاک زرد گرفته شده است. در زبان انگلیسی به آن Yellow Iron Oxide یا Ochre گفته می‌شود. در برخی مناطق، این رنگدانه با نام‌های لیمونیت و هماتیت زرد نیز شناخته می‌شود.
این ماده از دوران باستان برای مصارف هنری و تزئینی مورد استفاده بوده و در دیوارنگاره‌های باستانی، مجسمه‌ها و تزئینات معماری نقش مهمی ایفا کرده است.
فرمول شیمیایی و ساختار
فرمول شیمیایی اکسید آهن زرد به‌طور کلی به شکل FeO(OH)·nH₂O است. این ماده در طبیعت به عنوان یکی از گونه‌های معدنی لیمونیت (Limonite) یافت می‌شود و دارای هیدرات‌های مختلفی است که ویژگی‌های رنگ و کیفیت آن را تعیین می‌کنند.
رنگدانههای زرد و پیگمنت‌های اکسید آهن گل ماش از هایروکس را در این صفحه ببینید
انواع و تقسیم‌بندی گل ماش
| نوع | ویژگی‌ها |
|---|---|
| طبیعی | استخراج‌شده از معادن و شامل ناخالصی‌های معدنی |
| مصنوعی (شرکتی) | تولید صنعتی با خلوص بالا و کنترل کیفیت دقیق |
همچنین گل ماش از نظر میزان خلوص به دو گروه تقسیم می‌شود:
- درجه صنعتی: دارای ناخالصی‌های معدنی و مناسب برای مصارف عمومی.
- درجه خالص (High Purity): با خلوص بالا برای کاربردهای خاص مانند لوازم آرایشی و دارویی.
کاربردها در صنایع مختلف
۱. صنایع خرد
- نقاشی و هنر: رنگ‌های نقاشی، آبرنگ و پاستل.
- سفال و سرامیک: به عنوان رنگدانه در لعاب و بدنه سفال.
- محصولات آرایشی: در ترکیبات برخی لوازم آرایشی به عنوان رنگدانه طبیعی.
- صنایع چرم: برای رنگ‌آمیزی چرم و محصولات چرمی به کار می‌رود.
۲. صنایع بزرگ
| صنعت | کاربرد |
|---|---|
| ساختمان‌سازی | سیمان‌های رنگی، بتن‌های دکوراتیو |
| رنگ‌سازی | پیگمنت‌های رنگ‌های صنعتی |
| لاستیک و پلاستیک‌سازی | رنگ‌آمیزی لاستیک و پلاستیک |
| صنایع فلزی | لایه ضد خوردگی بر روی فلزات |
| صنایع دارویی | پوشش‌دهی قرص‌ها و داروهای خوراکی |
مش‌بندی در پیگمنت گل ماش و تقسیم‌بندی آن
مش‌بندی (Mesh Size) در پیگمنت گل ماش، بیانگر اندازه ذرات پودر پیگمنت است و تأثیر زیادی بر خواص رنگی، قدرت پوشانندگی، میزان پراکندگی در محیط‌های مختلف و کیفیت محصول نهایی دارد. مش‌بندی بالاتر به معنای ذرات ریزتر و کیفیت پراکندگی بهتر در محیط‌های صنعتی است، در حالی که مش‌بندی پایین‌تر نشان‌دهنده ذرات درشت‌تر و مناسب برای کاربردهای خاص مانند بتن‌های رنگی و پلاسترها است.
تقسیم‌بندی مش‌بندی پیگمنت گل ماش
مش‌بندی پیگمنت گل ماش معمولاً در محدوده‌های مختلف قرار دارد که در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| مش‌بندی (Mesh) | اندازه ذرات (میکرون) | ویژگی‌ها و کاربردها |
|---|---|---|
| مش 100 | 150 میکرون | دارای ذرات درشت، مناسب برای بتن‌های رنگی، پلاسترها و ملات‌های رنگی |
| مش 200 | 75 میکرون | استفاده در رنگ‌های ساختمانی، سیمان رنگی و کاشی‌سازی |
| مش 325 | 44 میکرون | مناسب برای صنایع رنگ‌سازی، جوهرهای چاپ و پوشش‌های صنعتی |
| مش 500 | 25 میکرون | کاربرد در صنایع آرایشی، دارویی و پوشش‌های بسیار ظریف |
| مش 800 به بالا | کمتر از 15 میکرون | پیگمنت‌های بسیار ریز با پخش‌شوندگی بالا، کاربرد در مستربچ‌های پلاستیکی و پوشش‌های پیشرفته |
تأثیر مش‌بندی بر ویژگی‌های پیگمنت گل ماش
مش‌بندی روی خصوصیات فیزیکی و عملکردی پیگمنت گل ماش تأثیر زیادی دارد که در ادامه بررسی می‌شود:
- پوشش‌دهی رنگ: هرچه مش‌بندی بالاتر باشد (ذرات ریزتر)، قدرت پوشانندگی افزایش می‌یابد.
- پخش‌شوندگی در مایعات: مش‌بندی‌های بالاتر، پخش‌شوندگی بهتری در محیط‌های مایع مانند رنگ، جوهر و رزین دارند.
- استفاده در بتن و مصالح ساختمانی: مش پایین‌تر (ذرات درشت‌تر) برای رنگ‌آمیزی بتن و ملات‌های سیمانی مناسب‌تر است.
- تفاوت در براقیت و مات بودن: ذرات ریزتر (مش بالاتر) باعث ایجاد رنگ‌های براق‌تر می‌شوند، در حالی که مش‌های پایین‌تر سطحی مات‌تر ایجاد می‌کنند.
مش‌بندی در پیگمنت گل ماش یکی از عوامل تعیین‌کننده کیفیت و عملکرد این ماده در صنایع مختلف است. بسته به نیاز صنعتی، از مش‌های مختلف استفاده می‌شود؛ مثلاً مش 100-200 برای صنایع ساختمانی، 325-500 برای رنگ‌سازی و 800 به بالا برای صنایع آرایشی و پلاستیک‌سازی مناسب است.
رنگدانه زرد اکسید آهن گل ماش
استانداردها و موسسات تعیین‌کننده
برای استفاده از گل ماش در صنایع مختلف، استانداردهای مشخصی وجود دارد که توسط موسسات معتبر جهانی تعیین شده‌اند:
| موسسه | استانداردها | آدرس وب‌سایت |
| ISO | استانداردهای بین‌المللی رنگدانه‌ها | www.iso.org |
| ASTM | استانداردهای رنگ و پوشش صنعتی | www.astm.org |
| REACH | مقررات ایمنی مواد شیمیایی | www.echa.europa.eu |
| BIS | استانداردهای صنعتی هند | www.bis.gov.in |
رنگ‌های تولیدشده از گل ماش در صنایع مختلف
از گل ماش در تولید طیف وسیعی از رنگ‌ها استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
| رنگ | صنعت | مثال معروف |
| زرد مایل به قهوه‌ای | ساختمان‌سازی | سیمان‌های رنگی در نمای ساختمان‌ها |
| زرد طلایی | رنگ‌سازی | رنگ‌های نقاشی صنعتی |
| خردلی | منسوجات | پارچه‌های رنگی در صنعت مد |
| زرد روشن | آرایشی | رژلب‌ها و پودرهای فشرده |
پراکندگی طبیعی اکسید آهن زرد در جهان و ایران
پیگمنت گل ماش (اکسید آهن زرد) در طبیعت یافت می‌شود و بیشتر در مناطقی که دارای سنگ‌های آهن‌دار هستند تشکیل می‌شود.
| منطقه | کشورهای دارای منابع عمده |
|---|---|
| جهان | استرالیا، برزیل، چین، هند، آمریکا |
| ایران | یزد، کرمان، زنجان، خراسان رضوی |
در ایران، برخی از مهم‌ترین معادن گل ماش در یزد، کرمان و زنجان قرار دارند که مواد اولیه طبیعی برای استخراج و فرآوری این ماده را فراهم می‌کنند.
تولید صنعتی و معرفی شرکت‌های برتر
امروزه پیگمنت زرد اکسید آهن به‌طور صنعتی تولید می‌شود تا خواص بهتری از نظر یکنواختی رنگ، پایداری و خلوص داشته باشد. برترین تولیدکنندگان این ماده در سطح جهان عبارتند از:
| رتبه | شرکت | کشور | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | LANXESS | آلمان | پیشرو در تولید رنگدانههای معدنی با کیفیت بالا |
| 2 | BASF | آلمان | تولیدکننده پیشرفته مواد شیمیایی و رنگدانههای صنعتی |
| 3 | Huntsman | آمریکا | متخصص در رنگدانههای معدنی و شیمیایی |
| 4 | Cathay Industries | چین – استرالیا | یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان رنگدانههای اکسید آهن |
| 5 | هایروکس Hyrox | چین | تولیدکننده مطرح آسیایی با کیفیت رقابتی |
معرفی شرکت HYROX چین
HYROX یکی از تولیدکنندگان مطرح رنگدانههای اکسید آهن در آسیا است که محصولات آن از نظر کیفیت در سطح جهانی قرار دارند. این شرکت به دلیل:
- کیفیت بالا و قیمت رقابتی
- تنوع محصولات متناسب با صنایع مختلف
- پایداری شیمیایی و فیزیکی بالا
محصولا برند هایروکس را اینجا ببینید
توانسته است سهم قابل توجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد.
آنالیز و بررسی یک نمونه گل ماش
| فاکتور | مقدار | توضیح |
|---|---|---|
| Fe₂O₃ | 86% | درصد بالاتر نشان‌دهنده خلوص بیشتر رنگدانه است. |
| رطوبت | 0.5% | مقدار کم رطوبت باعث افزایش ماندگاری و پایداری می‌شود. |
| pH | 6.5 | مقدار استاندارد برای جلوگیری از اثرات نامطلوب بر روی مواد دیگر. |
| اندازه ذرات | 0.2 – 1 میکرون | اندازه مناسب برای توزیع یکنواخت در کاربردهای صنعتی. |
| ناخالصی‌ها | <2% | میزان کم ناخالصی نشان‌دهنده کیفیت بالاتر ماده است. |
گل ماش یا اکسید آهن زرد یکی از مهم‌ترین رنگدانههای طبیعی و صنعتی است که در صنایع مختلف از نقاشی و سفالگری گرفته تا صنایع ساختمانی و رنگ‌سازی استفاده می‌شود. این ماده به دلیل خواص پایداری بالا، تنوع رنگی و سازگاری با محیط زیست، همچنان جایگاه خود را در بازار حفظ کرده است.
با پیشرفت روش‌های صنعتی، کیفیت تولیدات شرکتی بهبود یافته و شرکت‌های مختلف در سطح جهانی در این حوزه رقابت دارند. به‌خصوص شرکت‌هایی مانند LANXESS، BASF، HYROX و سایر تولیدکنندگان برتر، نقش مهمی در تأمین نیازهای صنایع مختلف دارند.
با توجه به رشد بازار رنگدانههای معدنی، آینده استفاده از اکسید آهن زرد رو به گسترش خواهد بود.
-
پیگمنت زرد معدنی اکسید آهن هایروکس 950T
به عنوان یک رنگ معدنی مهم، اکسید آهن زرد دارای کدورت بالا، استحکام رنگی قوی، پراکندگی آسان، پایداری نور عالی و مقاومت عالی در برابر آب و هوا است. به طور گسترده در صنایع بتن، کاشی سقف، سنگ فرش، گچ کاری، سنگ تراشی، رنگ، پوشش، لاستیک، پلاستیک، کاغذ و چرم و غیره استفاده می شود. -
پیگمنت زرد معدنی اکسید آهن هایروکس HY920HM
به عنوان یک رنگ معدنی مهم، اکسید آهن زرد دارای کدورت بالا، استحکام رنگی قوی، پراکندگی آسان، پایداری نور عالی و مقاومت عالی در برابر آب و هوا است. به طور گسترده در صنایع بتن، کاشی سقف، سنگ فرش، گچ کاری، سنگ تراشی، رنگ، پوشش، لاستیک، پلاستیک، کاغذ و چرم و غیره استفاده می شود. -
پیگمنت زرد معدنی اکسید آهن هایروکس 810M
به عنوان یک رنگ معدنی مهم، اکسید آهن زرد دارای کدورت بالا، استحکام رنگی قوی، پراکندگی آسان، پایداری نور عالی و مقاومت عالی در برابر آب و هوا است. به طور گسترده در صنایع بتن، کاشی سقف، سنگ فرش، گچ کاری، سنگ تراشی، رنگ، پوشش، لاستیک، پلاستیک، کاغذ و چرم و غیره استفاده می شود. -
پیگمنت زرد معدنی اکسید آهن هایروکس 311
به عنوان یک رنگ معدنی مهم، اکسید آهن زرد دارای کدورت بالا، استحکام رنگی قوی، پراکندگی آسان، پایداری نور عالی و مقاومت عالی در برابر آب و هوا است. به طور گسترده در صنایع بتن، کاشی سقف، سنگ فرش، گچ کاری، سنگ تراشی، رنگ، پوشش، لاستیک، پلاستیک، کاغذ و چرم و غیره استفاده می شود.
